როგორ აკონტროლებს კანონი ტელე–რადიო მაუწყებლობას830 2012.10.19
როგორ აკონტროლებს კანონი ტელე–რადიო მაუწყებლობას
ყველაფერი, რაც სიტყვის თავისუფლებასთან არის დაკავშირებული, მოითხოვს უდიდესი ყურადღებითა და სიფრთხილით კონტროლს. თავისმხრივ სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება ხომ ადამიანის ძირითად უფლებათაგან ერთ–ერთია და მას საერთაშორისო დონეზე იცავენ. თუმცაღა აქვე ისიც უნდა აღინიშნოს რომ ერთი უფლების განხორციელებით არ უნდა მოხდეს მეორის შელახვა. დღეს მსურს გესაუბროთ ტელე–რადიო მაუწყებლობის სფეროზე, რომელიც ჩვენი დროის საკმაოდ დიდ ნაწილს იკავებს. ძირითად შემთხვევაში აქედან ვიღებთ ინფორმაციასა და ვისმენთ სიახლეებს.

მაუწყებლობის სფეროში კანონმდებლობას შეადგენსსაქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები, საქართველოს ორგანული კანონი „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“, ეს კანონი, „დამოუკიდებელი ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოების შესახებ“ და „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონები, სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები. მარეგულირებელი კანონმდებლობის ინტერპრეტაცია უნდა მოხდეს „ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის შესახებ“ ევროპის კონვენციის, ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლოს პრაქტიკისა და საქართველოსთვის იურიდიული ძალის მქონე სხვა საერთაშორისო სამართლებრივი ნორმების შესაბამისად. საქართველოში, მაუწყებლობის სფეროში საქმიანობას არეგულირებს კომისია. რომელიც არის საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, მუდმივმოქმედი დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანო, რომელიც არ ექვემდებარება არც ერთ სახელმწიფო უწყებას. კომისია არ არის სახელმწიფო ქონების საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი (დაწესებულება) ან საჯარო სამართლის კორპორაცია. კომისიის სამართლებრივი სტატუსი განისაზღვრება „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონითა და ამ კანონით. აღნიშნულ კომისიას გააჩნია საკმაოდ ვრცელი უფლება–მოვალეობათა ჩამონათვალი: პირველ რიგში მათ ევალებათ მაუწყებლობის სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების შესახებ წინადადებების შემუშავება საზოგადოებრივი აზრისა და სამაუწყებლო ბაზრის კვლევის შედეგების გათვალისწინებით და მათ განხორციელებაზე ზედამხედველობა და კონტროლი; ისინი ადგენენ სალიცენზიო პირობებს და მისი გაცემა–შეჩერება–გაუქმებაც მათ კომპეტენციაშია. საბჭო ადგენს სიხშირულ სპექტრს და ანაწილებს მას. რაც უმთავრესია, კომისიამ უნდა განახორციელოს ლიცენზიის მფლობელის მიერ ამ კანონის მოთხოვნებისა და სალიცენზიო პირობების შესრულებაზე ზედამხედველობა და კონტროლი; ამ კანონის მოთხოვნებისა და სალიცენზიო პირობების დარღვევის შემთხვევაში ლიცენზიის მფლობელებისთვის შესაბამისი სანქციები დააკისროს. კომისია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში ქმნის კონკურენტულ გარემოს, და რაღა თქმა უნდა აქტიურად იცავს მომხმარებლის უფლებებს. უმნიშვნელოვანესია საავტორო და მომიჯნავე უფლებების, მავნე ზეგავლენისაგან არასრულწლოვანთა დაცვის შესახებ და რეკლამის შესახებ საკანონმდებლო აქტების შესრულებაზე ზედამხედველობა და კონტროლი; ლიცენზიის მფლობელთა შორის, აგრეთვე მათსა და მომხმარებლებს შორის წარმოქმნილი სადავო საკითხების. კომისია იღებს ქცევის კოდექსს. ამ რაოდენობისა და მნიშვნელობის მოვალეობათა განხორციელებისას კომისია, კომისიის წევრი და კომისიის აპარატის თანამშრომელი საკუთარი უფლებამოსილებების განხორციელებისას დამოუკიდებელნი არიან და ემორჩილებიან მხოლოდ კანონს. მათ საქმიანობაზე უკანონო ზემოქმედება და ამ საქმიანობაში ჩარევა დაუშვებელია, ხოლო ამგვარი ზემოქმედებისა და ჩარევის შედეგად მიღებული გადაწყვეტილება – ბათილი. საკითხთან დაკავშირებით დამატებითი ინფორმაციით დაინტერესების შემთხვევაში იხილეთ „საქართველოს კანონი მაუწყებლობის შესახებ.“

სხვა სიახლეები